Πρωτοφανείς μεθοδεύσεις για την προώθηση της απαράδεκτης κατασκευής ΧΥΤΑ στη θέση «Μαύρο Βουνό» Γραμματικού.

ΛΑΦΑΖΑΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ
ΒΟΥΛΕΥΤΗΣ Β’ ΠΕΙΡΑΙΑ

ΕΡΩΤΗΣΗ

Προς τον κ. Υπουργό Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης

Και την κα Υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής

Θέμα: Πρωτοφανείς μεθοδεύσεις για την προώθηση της απαράδεκτης κατασκευής ΧΥΤΑ στη θέση «Μαύρο Βουνό» Γραμματικού.


Συμφώνα με μελέτες (οι οποίες μπορούν να σας αποσταλούν) α) του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και β) του Τμήματος Μηχανικής Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Θράκης, η ειδική «Γεωλογική και Υδρογεωλογική Μελέτη» καθώς και η εγκεκριμένη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του χώρου στον οποίο έχει χωροθετηθεί η Ολοκληρωμένη Εγκαταστάση Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΟΕΔΑ) ΒΑ. Αττικής στη θέση «Μαύρο Βουνό» Γραμματικού Αττικής και στον οποίο ήδη κατασκευάζεται ο Χ.Υ.Τ.Α., παρουσιάζουν πληθώρα ανακριβειών, παραλείψεων και επιστημονικών σφαλμάτων.

Συγκεκριμένα, στη γεωλογική μελέτη αναφέρεται ότι «στις κατατεθειμένες μελέτες για την έγκριση της κατασκευής ΧΥΤΑ στη θέση «Μαύρο Βουνό» Γραμματικού, βρίθει από ασάφειες και εσφαλμένες εκτιμήσεις, όσον αφορά τα ειδικά Γεωλογικά, Υδρογεωλογικά, Υδρολογικά και Στρωματογραφικά χαρακτηριστικά της περιοχής» …. «Κατά συνέπεια, οι μέχρι τώρα αξιολογήσεις για την χωροθέτηση ΧΥΤΑ στηρίζονται σε λαθεμένα κριτήρια και θα πρέπει να επανεξεταστούν»…. «Ορισμένα από αυτά τα γεωλογικά χαρακτηριστικά, π.χ. οι ακριβείς υδρογεωλογικές συνθήκες και η στρωματογραφία της στενής περιοχής χωροθέτησης ΧΥΤΑ, μπορούν να πιστοποιηθούν μόνο με αναλυτική υδρογεωλογική και στρωματογραφική έρευνα που θα περιλαμβάνει μετρήσεις πεδίου, όπως γεωφυσικές διασκοπήσεις ή/και διάνοιξη ερευνητικών γεωτρήσεων και μελέτη των δεδομένων τους» πράγμα που σύμφωνα με τους κανόνες της επιστήμης αλλά και της απλής λογικής όφειλε να περιέχει η εγκεκριμένη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Μ.Π.Ε.) που σημαίνει επίσης ότι η έλλειψή τους καθιστά επίσης παράνομη και την έγκρισή της από τις αρμόδιες κρατικές ελεγκτικές αρχές (ΥΠΕΧΩΔΕ – ΕΥΠΕ 2003).

Η Συντονιστική Επιτροπή Αγώνα κατά των ΧΥΤΑ επιχείρησε την πραγματοποίηση νόμιμης διερευνητικής γεώτρησης μικρού βάθους για γεωτεχνική έρευνα σε ιδιόκτητη, μη απαλλοτριωθείσα έκταση, εντός του χώρου στον οποίο κατασκευάζεται ο ΧΥΤΑ. Για την γεώτρηση αυτή είχε ληφθεί η απαραίτητη άδεια από τη Νομαρχία Ανατολικής Αττικής.

Σκοπός της διερευνητικής αυτής γεώτρησης, η οποία θα ελάμβανε χώρα από την επιστημονική ομάδα του καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών Δρ. Α. Κελεπερτζή, ήταν, σύμφωνα με την Επιτροπή αγώνα, να «αποκαλύψει με αδιάσειστα στοιχεία τις ανακρίβειες και τα επιστημονικά σφάλματα της Μ.Π.Ε. που θα έπρεπε εξ αρχής να οδηγήσουν στην απόρριψη της εν λόγω τοποθεσία ως ακατάλληλης για τη χωροθέτηση Χ.Υ.Τ.Α.»

Όπως καταγγέλλει η Επιτροπή Αγώνα «την ανωτέρω ημέρα και ενώ το συνεργείο είχε μεταβεί στο χώρο προκειμένου να διεξαχθεί η γεώτρηση, παρενέβη ο Γ.Γ. Αποκεντρωμένης Διοίκησης και με έγγραφο του κ. Δημάρχου Παλλήνης, αν και η περιοχή ανήκει στο Δήμο Μαραθώνος, διατάχθηκε η διακοπή των εργασιών της γεώτρησης, με αιτιολογία την προσκόμιση των τίτλων ιδιοκτησίας για να διενεργηθεί παρεμπίπτων έλεγχος της ιδιοκτησίας».

Σημειώνεται ότι για την αδειοδότηση η ΝΟΜΑΡΧΙΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ είχε φυσικά ελέγξει τον τίτλο και η άδεια όριζε τοπογραφικά σημείο εντός μη απαλλοτριωμένου ιδιόκτητου αγροτεμαχίου, στο οποίο δεν ενοχλούσε ούτε επηρέαζε κατ’ ελάχιστο τις εργασίες του εργοταξίου για τον απλό λόγο ότι ο εργολάβος δεν έχει μέχρι τώρα κανένα δικαίωμα εισόδου και εργασιών στην συγκεκριμένη έκταση.

Όπως φαίνεται από τα ανωτέρω στοιχεία, έχουν εκφραστεί σοβαρές επιστημονικές επιφυλάξεις που αφορούν στις υδρογεωλογικές συνθήκες και στη στρωματογραφία της στενής περιοχής χωροθέτησης ΧΥΤΑ, οι οποίες θα έχουν πολύ σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και στον υδροφόρο ορίζοντα της περιοχής και ενδεχομένως καταστροφικές συνέπειες στην παράκτια περιοχή αλλά και στη Λίμνη Μαραθώνα..





Κατόπιν των ανωτέρω ερωτώνται οι αρμόδιοι Υπουργοί:



1. Πως κρίνουν την επέμβαση του Γ.Γ. της Αποκεντρωμένης Διοίκησης που παρεμπόδισε την νόμιμη διερευνητική γεώτρηση, η οποία θα αποκαθιστούσε μερικώς την βάναυσα βιασθείσα επιστημονική τάξη αλλά και να καθησυχάσει ως ένα βαθμό τους κατοίκους ότι δεν θα υπάρξουν και άλλες ευρύτερες περιβαλλοντικές συνέπειες στην περιοχή τους;

2. Με δεδομένο ότι σε αρκετές περιπτώσεις σε άλλες περιοχές με ανάλογα έργα έχει αποδειχθεί ότι υπήρχαν σοβαρές «αστοχίες μελετών», τι μέτρα θα λάβουν προκειμένου να προχωρήσει η συγκεκριμένη γεώτρηση; Προτίθενται να μελετήσουν προαναφερόμενες μελέτες και να λάβουν τα ενδεδειγμένα μέτρα πριν να είναι πολύ αργά;







Ο ερωτών Βουλευτής







Λαφαζάνης Παναγιώτης

Η Επιτροπή Αγώνα στα πλαίσια της διεύρυνσης του μετώπου κατά των ΧΥΤΑ συνεδριάζει την Πέμπτη 20 Ιανουαρίου 2011 και ώρα 7.30 μ.μ. στο αμφιθέατρο του Δημοτικού Σχολείου Μαραθώνα για ενημέρωση και λήψη αποφάσεων.

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ

Η Επιτροπή Αγώνα στα πλαίσια της διεύρυνσης του μετώπου κατά των ΧΥΤΑ συνεδριάζει την Πέμπτη 20 Ιανουαρίου 2011 και ώρα 7.30 μ.μ. στο αμφιθέατρο του Δημοτικού Σχολείου Μαραθώνα για ενημέρωση και λήψη αποφάσεων.

Στην συνεδρίαση έχουν κληθεί και θα συμμετέχουν αντιπρόσωποι από τη Συντονιστική Επιτροπή κατά του ΧΥΤΑ Κερατέας.

Καλούνται οι μαζικοί φορείς και όλοι οι κάτοικοι του Δήμου Μαραθώνα να παραστούν στην ανοικτή συνεδρίαση αναλογιζόμενοι ότι η μαζική και ενεργή συμμετοχή τους στον αγώνα αποτελεί τη μόνη εγγύηση για την επιτυχή έκβασή του.

17 Ιανουαρίου 2011

Επιτροπή Αγώνα κατά των ΧΥΤΑ

Σοβαρά νομικά προβλήματα φαίνεται ότι έχει η διαδικασία που έχει ακολουθήσει ο ΕΣΔΚΝΑ για την υπογραφή προγραμματικής σύμβασης με την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής για την εφαρμογή του Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΠΕΣΔΑ)

ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ: «ΣΤΟΝ ΑΕΡΑ» Ο ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ

Σοβαρά νομικά προβλήματα φαίνεται ότι έχει η διαδικασία που έχει ακολουθήσει ο ΕΣΔΚΝΑ για την υπογραφή προγραμματικής σύμβασης με την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής για την εφαρμογή του Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΠΕΣΔΑ), με αποτέλεσμα το όλο εγχείρημα να βρίσκεται κυριολεκτικά «στον αέρα»

Μια σειρά παρατυπιών (ίσως και παρανομιών) που έχουν γίνει μέχρι στιγμής οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η υπογραφή της συγκεκριμένης σύμβασης είναι διάτρητη και είναι πολύ πιθανόν ότι θα έχει πολύ σοβαρά προβλήματα στη Δικαιοσύνη.

Γι' αυτό άλλωστε το λόγο με σημερινή της ανακοίνωση η ΠΟΕ-ΟΤΑ αναμένεται, σύμφωνα με πληροφορίες της aftodioikisi.gr, να κάνει γνωστό ότι πρόκειται να χρησιμοποιήσει όλα τα ένδικα μέσα προς αυτή την κατεύθυνση, ενώ οι συνδικαλιστές δεν διστάζουν να μιλήσουν και για «παράβαση καθήκοντος» του προέδρου Νίκου Χιωτάκη και των μελών της Ε.Ε. του ΕΣΔΚΝΑ που (υποτίθεται ότι) υπογράφουν την επίμαχη απόφαση (http://www.aftodioikisi.gr/proto_thema/9828 και http://www.aftodioikisi.gr/paraskinia/9833 )

Και φαίνεται ότι η ΠΟΕ-ΟΤΑ έχει πολλές πιθανότητες να πετύχει το στόχο της, καθόσον:

- Πρώτον και βασικό η από 10/1/2011 απόφαση της Εκτελεστικής Επιτροπής του ΕΣΔΚΝΑ με βάση την οποία υπεγράφη η προγραμματική σύμβαση δεν υφίσταται! Δηλαδή, α) δεν αναγράφεται ο αριθμός της στην προγραμματική σύμβαση (η aftodioikisi.gr την έχει στη διάθεσή της και η αναφορά στη συγκεκριμένη απόφαση έχει κενό), β) σύμφωνα με τους εργαζόμενους στον ΕΣΔΚΝΑ δεν είναι πρωτοκολλημένη στο κεντρικό πρωτόκολλο του Συνδέσμου, γ) το θέμα της υπογραφής της Προγραμματικής Σύμβασης δεν ήταν στην ημερήσια διάταξη της συγκεκριμένης συνεδρίασης και δ) «το θέμα δεν συζητήθηκε στη συνεδρίαση και σχετική αναφορά δεν υπάρχει στα πρακτικά», όπως καταγγέλλει στην aftodioikisi.gr ο πρόεδρος των εργαζομένων στον ΕΣΔΚΝΑ Γιώργος Χάρδας, που ήταν παρών σε καθ' όλη της διάρκειά της.

- Δεύτερον, παρά τη γνωμάτευση του νομικού συμβούλου του ΕΣΔΚΝΑ Ευάγγελου Χατζηγιαννάκη ότι η απόφαση για την προγραμματική σύμβαση μπορεί να ληφθεί και από την Εκτελεστική Επιτροπή του Συνδέσμου, η 11/09 απόφαση του διοικητικού συμβουλίου του Συνδέσμου (ελήφθη 30/3/2009) είναι σαφής και εξαιρεί ρητά «τη μεταβίβαση ή εκχώρηση αρμοδιοτήτων (σ.σ. από το δ.σ. στην Εκτελεστική Επιτροπή) διαχείρισης απορριμμάτων σε τρίτους, καθώς και τον καθοιονδήποτε τρόπο μεταβίβασης ή παράδοσης χρήσεως σε τρίτους εγκαταστάσεων του ΕΣΔΚΝΑ».

- Η προηγούμενη απόφαση της Εκτελεστικής Επιτροπής του ΕΣΔΚΝΑ (349/10) που μνημονεύεται στην Προγραμματική Σύμβαση με την Αποκεντρωμένη Διοίκηση, παραπέμπει το θέμα για απόφαση στο διοικητικό συμβούλιο.

Παράλληλα εντύπωση προκαλεί η ταχύτητα με την οποία το Ελεγκτικό Συνέδριο έκρινε νόμιμη την Προγραμματική Σύμβαση (http://www.aftodioikisi.gr/ipourgeia/9844), η οποία μάλιστα, όπως προαναφέρθηκε, δεν αναφέρει τη μία από τις δύο αποφάσεις της Εκτελεστικής Επιτροπής στις οποίες εδράζεται.

ΠΗΓΗ:http://www.aftodioikisi.gr/

Επιδιώκεται το σκουπίδι να είναι όσο πιο σύμμικτο και όσο περισσότερο γίνεται, για να οδηγείται αναγκαστικά σε πολύ μεγάλες μονάδες σύμμικτων απορριμμάτων, ώστε να διασφαλισθεί η κερδοφορία για τους μεγαλοεργολάβους των έργων

Η ιστορία ενός διαχρονικού εγκλήματος

Του ΦΙΛΙΠΠΟΥ ΚΥΡΚΙΤΣΟΥ

 Εν μέσω της σκληρότερης οικονομικής κρίσης της γενιάς μας, ενώ η κυβέρνηση ζητά να πληρώσουμε λάθη δεκαετιών και να περικόψουμε τη ζωή και το μέλλον μας, την ίδια στιγμή, αντί να βάλει τέλος στο διαχρονικό έγκλημα, που συντελείται στις επιλογές της διαχείρισης απορριμμάτων στην Αττική, το επεκτείνει και το νομιμοποιεί.

Το έγκλημα ξεκινά τη δεκαετία του '90 με τον Περιφερειακό Σχεδιασμό της Αττικής (ΠΕΣΔΑ Αττικής), που έγινε νόμος το 2003. Ο ΠΕΣΔΑ Αττικής, που σχεδιάσθηκε με μηδενική προνοητικότητα για το μέλλον, κινείται στη λογική της προηγούμενης χιλιετίας, απλώς χωροθετεί νέους χώρους ταφής και δρομολογεί «φαραωνικά» εργοστάσια, χωρίς να λαμβάνει υπόψη τα σύγχρονα τεχνολογικά και κοινωνικά δεδομένα. Συγκεκριμένα:

* δεν προωθεί, ούτε καν αναφέρεται, δράσεις και πολιτικές πρόληψης, όπως όφειλε,

* δεν προωθεί τη διαλογή στην πηγή των βασικών υλικών, ώστε να μειωθεί το κόστος διαχείρισης μετά,

* δεν λαμβάνει υπόψη τη θέληση της κοινωνίας και τη δυναμική της ανακύκλωσης,

* δεν ασχολείται με νέες οικονομικότατες μεθόδους και τεχνολογίες στα σημεία παραγωγής των υλικών, όπως οικιακή κομποστοποίηση, κομποστοποίηση κλαδεμάτων, χρήση μηχανικών κομποστοποιητών (π.χ. σε στρατόπεδα, νοσοκομεία, ξενοδοχεία),

* δεν προτείνει Κέντρα Ανακύκλωσης, ώστε να μπορούν οι πολίτες να μεταφέρουν διαχωρισμένα τα υλικά τους,

* δεν επιτρέπει στους δήμους να κάνουν δική τους μονάδα διαχείρισης, με το σαθρό επιχείρημα ότι δεν εντάσσεται στον ΠΕΣΔΑ Αττικής.

Το έγκλημα συνεχίζεται επί υπουργίας Σουφλιά, όπου η ηγεσία του ΕΣΔΚΝΑ εξετάζει 5 πανάκριβες τεχνολογικές δυνατότητες και επιλέγει σαν κύρια τεχνολογία διαχείρισης της Αττικής (αυτό γίνεται και σε όλη την Ελλάδα) τη διεθνώς ακριβότερη επιλογή, δηλαδή τη βιοξήρανση και τη συνοδό ενεργειακή αξιοποίηση. Φυσικά δεν εξετάστηκε η οικονομικότερη επιλογή, της διαλογής στην πηγή και εν συνεχεία επεξεργασία των οργανικών σε μονάδες κομποστοποίησης, ανακύκλωση των ανακυκλώσιμων υλικών και μηχανική επεξεργασία των υπολειμμάτων. Αυτή η πολύ οικονομικότερη επιλογή, μαζί με θεσμικές προτάσεις και δράσεις, αποτελεί την Πράσινη Πρόταση, που προτάθηκε πριν από δύο χρόνια από τις 4 ΜΚΟ. Αραγε δεν ενδιαφέρει κανέναν υπεύθυνο ότι το κόστος τελικής διαχείρισης, που θα πληρώσουν οι δημότες με την εφαρμογή του ΠΕΣΔΑ Αττικής, εκτιμάται σε περίπου 180 ―/t, ενώ με την Πράσινη Πρόταση εκτιμάται σε περίπου 70 ―/t;

Ομως το έγκλημα δεν σταματά εδώ, συνεχίζεται και με τη σημερινή κυβέρνηση, που αντί να συμπληρώσει τις ελλείψεις, να επανεξετάσει τις τεχνολογίες, να ξαναδεί τις εναλλακτικές επιλογές αντί των ΧΥΤΑ σε Κερατέα - Γραμματικό και να επικαιροποιήσει τον ΠΕΣΔΑ, τι κάνει; Αναθέτει σε διυπουργική επιτροπή (με Πάγκαλο, Ραγκούση και Μπιρμπίλη) τη συλλογική ευθύνη να συνεχίσει την απόλυτη εφαρμογή του ΠΕΣΔΑ, παρά τις φωνές της λογικής και της κοινωνίας και με την ανοχή (και συνενοχή) του νέου εκλεγμένου περιφερειάρχη κ. Σγουρού, που βλέποντας ότι το θέμα «καίει» θέλει να αποποιηθεί τις ευθύνες του.

Επιδιώκεται πρακτικά, το σκουπίδι να είναι όσο πιο σύμμικτο και όσο περισσότερο γίνεται, για να οδηγείται αναγκαστικά σε πολύ μεγάλες μονάδες σύμμικτων απορριμμάτων, ώστε να διασφαλισθεί η κερδοφορία για τους μεγαλοεργολάβους των έργων, που θα είναι οι μεγάλοι κερδισμένοι (για τουλάχιστον 25 χρόνια) εάν υλοποιηθεί αυτός ο σχεδιασμός. Ετσι, το έγκλημα μετατρέπεται σε κακούργημα κατά της κοινωνίας.

Αξιότιμοι κ. Παπανδρέου, Πάγκαλε, Ραγκούση και κα Μπιρμπίλη εκτός από τον συγκεκριμένο ΠΕΣΔΑ, που προωθείτε, υπάρχει και πραγματική Πράσινη Πρόταση για την Αττική και για όλη την Ελλάδα, που είναι πολύ οικονομικότερη, φιλοπεριβαλλοντικότερη, δημιουργεί πολύ περισσότερες θέσεις απασχόλησης και έχει τη μεγαλύτερη κοινωνική συναίνεση. Αυτή η Πράσινη Πρόταση βρίσκεται στην καρδιά της Πράσινης Ανάπτυξης, που εσείς επαγγέλλεσθε. Γιατί λοιπόν δεν την υιοθετείτε;

Ολοι οι εμπλεκόμενοι θα πρέπει να αναλάβουν την ευθύνη που τους αναλογεί, απέναντι στην κοινωνία και το μέλλον. Η άγνοια πλέον δεν είναι πειστικό επιχείρημα, αντίθετα είναι συνενοχή.

Τελικά, μήπως η ιστορία της διαχείρισης των απορριμμάτων στην Αττική είναι ενδεικτική για το πώς μια χώρα μπορεί να αγνοήσει τις βιώσιμες και κοινωνικά αποδεκτές λύσεις και να οδηγηθεί -για χάρη κάποιων συμφερόντων- στη χρεοκοπία από τις ίδιες της τις επιλογές;

Φαίνεται, το μάθημα αυτής της χρεοκοπίας, που βιώνουμε, δεν το έχουμε εμπεδώσει, και πολύ πριν τελειώσει, θέτουμε τα θεμέλια για την επόμενη χρεοκοπία στο μέλλον.

*Πρόεδρος της Οικολογικής Εταιρείας Ανακύκλωσης

Εκρηκτικό το πρόβλημα της διαχείρισης απορριμμάτων στην Αττική

ΤΗΝ ΚΑΤΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΣΥΓΚΛΗΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΖΗΤΑ Ο ΑΛΑΒΑΝΟΣ

Την κατεπείγουσα σύγκληση του Περιφερειακού Συμβουλίου με θέμα συζήτησης το πρόβλημα διαχείρισης των απορριμμάτων στην Αττική ζητάει ο Αλέκος Αλαβάνος με επιστολή του τη Δευτέρα προς τον περιφερειάρχη Γιάννη Σγουρό.

Ο κ. Αλαβάνος αναφέρει στην επιστολή του ότι «οι συνεχείς και δίκαιες, κινητοποιήσεις στην...

Κερατέα, η αναταραχή των κατοίκων στο Γραμματικό και όλη την περιοχή του Μαραθώνα, τα βουνά σκουπιδιών στην Αθήνα που έχουν μετατρέψει δρόμους σε χωματερές, οι κινητοποιήσεις των εργαζομένων της Αυτοδιοίκησης στην καθαριότητα, τα προωθούμενα σχέδια ιδιωτικοποιήσεων από την κυβέρνηση στη συλλογή και διαχείριση απορριμμάτων φέρνουν το θέμα των απορριμμάτων, με εκρηκτικό τρόπο, και από πολλές πλευρές στην επιφάνεια».

Στην επιστολή του προς τον κ. Σγουρό, ο κ. Αλαβάνος τονίζει ότι «για να μην υποβαθμιστεί πριν τη γέννησή του το Περιφερειακό Συμβούλιο σε ένα γραφειοκρατικό άλλοθι για ειλημμένες κυβερνητικές αποφάσεις και για τα μεγάλα συμφέροντα, σας ζητώ την κατεπείγουσα σύγκληση του Περιφερειακού Συμβουλίου με θέμα το εκρηκτικό πρόβλημα της διαχείρισης απορριμμάτων στην Αττική».

Η Ευρωπαϊκή Ένωση ζητά μείωση του όγκου των σκουπιδιών, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση και κομποστοποίηση.

Το «αλισβερίσι» των Δήμων με τα σκουπίδια

ΜΑΧΗ ΤΡΑΤΣΑ
Παρασκευή 7 Ιανουαρίου 2011 [ 09:36 ]

Παράταση τέλος για τα σκουπίδια. Τάξη στο χάος που επικρατεί σε όλες τις ελληνικές πόλεις, το οποίο δεν έχουν καταφέρει να βάλουν εδώ και χρόνια οι τοπικοί φορείς και η πολιτεία, έρχεται να βάλει με τον... πέλεκυ η Ευρωπαϊκή Ενωση. Οι δικαιολογίες τελείωσαν, τα πρόστιμα φθάνουν.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση ζητά μείωση του όγκου των σκουπιδιών, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση και κομποστοποίηση. Η πρακτική αυτή απέχει παρασάγγας από τις ακολουθούμενες πρακτικές στη χώρα μας. Οι οργανωμένοι χώροι υγειονομικής ταφής πρέπει να δέχονται μόνο υπολείμματα, ιδιαίτερα αν η κατασκευή τους έχει χρηματοδοτηθεί από κοινοτικά κονδύλια, διαφορετικά η Ευρωπαϊκή Ενωση μπορεί να ζητήσει πίσω τα χρήματα που έχει καταβάλει και να επιβάλει πρόστιμο για μη τήρηση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας.

Η εγκατάσταση ΟΕΔΑ (Ολοκληρωμένες Εγκαταστάσεις Διαχείρισης Απορριμμάτων) όμως, την οποία επιβάλλει η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν έχει ολοκληρωθεί (παρά μόνο στα Χανιά) ενώ σε Κερατέα και Γραμματικό Αττικής καθώς και στην Λευκίμμη της Κέρκυρας οι σφοδρές αντιδράσεις της τοπικής κοινωνίας μπλοκάρουν την ολοκλήρωση των έργων κατασκευής ΧΥΤΥ (Χώρων Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων).

Ελλείψει ολοκληρωμένων εγκαταστάσεων τα σκουπίδια καταλήγουν στις εκατοντάδες ανεξέλεγκτες χωματερές (Χώροι Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων -ΧΑΔΑ). Στις 28 Δεκεμβρίου παρήλθε και η τελευταία προθεσμία που είχε δοθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το κλείσιμο και την αποκατάστασή τους και πλέον τα πρόστιμα αναμένονται βαριά. Προ ημερών ο υπουργός Εσωτερικών κ. Ιω. Ραγκούσης προειδοποίησε ότι θα θεσπιστεί συνυπευθυνότητα για τους δήμους που διατηρούν παράνομες χωματερές ώστε σε περίπτωση επιβολής προστίμων από την ΕΕ, να παρακρατούνται πόροι τους.

Την ίδια στιγμή ο ΧΥΤΑ της Φυλής στην Αττική δέχεται περισσότερα απορρίμματα από όσα προβλέπεται βάση του σχεδιασμού του, όπως καταγγέλλει ο πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων στον ΕΣΔΚΝΑ κ. Γ. Χάρδας. «Η Φυλή κατασκευάστηκε για να δέχεται 3.500 τόνους την ημέρα, σήμερα φτάνουν 7.000 τόνοι και ορισμένες ημέρες ακόμη και 9.000. Το λεκανοπέδιο παράγει πάνω από 6.500 την ημέρα, χωρίς ανακύκλωση», δηλώνει ο ίδιος.

Σύμφωνα με στοιχεία που έχει επεξεργαστεί η Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης (ΟΕΑ) υπάρχουν δήμοι που εμφανίζουν, μεταξύ 2009 και 2010, μεγάλη μεταβολή στην παραγωγή των απορριμμάτων τους ή πολύ μεγάλη παραγωγή ανά κάτοικο. Για παράδειγμα στον δήμο Ασπροπύργου παρατηρείται το 2010 μεγάλη κατά κεφαλή παραγωγή (977 κιλά σκουπιδιού ανά άτομο τον χρόνο) όταν ο μέσος όρος για την Αττική είναι περίπου 450 κιλά. Μεγάλη παραγωγή, σύμφωνα με την ΟΕΑ, παρατηρείται επίσης στην Κοινότητα Μαγούλας (1.616 κιλά), στον δήμο Μαραθώνα (1.318 κιλά) και στον δήμο Αχαρνών (645 κιλά). Την ίδια στιγμή στον δήμο Κρωπίας καταγράφεται σχεδόν 50% μείωση της παραγωγής απορριμμάτων.

«Πρέπει να διερευνηθούν τα στοιχεία των μετρήσεων όλων των ΟΤΑ, ξεκινώντας από εκείνους που εμφανίζουν πολύ μεγάλη μεταβολή απορριμμάτων ή πολύ μεγάλη παραγωγή απορριμμάτων ανά κάτοικο. Εάν προκύπτουν αποκλίσεις τότε αυτές θα πρέπει να αιτιολογούνται από τους ίδιους τους ΟΤΑ», σημειώνει ο πρόεδρος της Οικολογικής Εταιρείας Ανακύκλωσης κ. Φ. Κυρκίτσος. Σύμφωνα με τον ίδιο «είναι κοινό μυστικό ότι έρχονται ή ερχόντουσαν απορρίμματα από ΟΤΑ εκτός Αττικής και διατίθενται στη Φυλή (π.χ. από Πελοπόννησο). Τώρα που ζυγίζονται όλα τα απορρίμματα στη Φυλή μπορεί να διερευνηθεί μέσω ποιων ΟΤΑ γίνεται αυτή η διαδικασία».

Οταν σε έναν δήμο παρατηρείται αύξηση των παραγόμενων απορριμμάτων, όπως λέει χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της ΠΟΕ ΟΤΑ (Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων στους Ο.Τ.Α) κ. Θέμις Μπαλασόπουλος «αυτό σημαίνει ότι ή μετέφερε σκουπίδια από άλλες περιοχές στην Φυλή ή τον προηγούμενο χρόνο πετούσε τα σκουπίδια σε παράνομη χωματερή». Στη Γλυφάδα όπου παρατηρείται μεγάλη αύξηση της παραγωγής απορριμμάτων «η μεταφορά των σκουπιδιών γινόταν από ιδιώτες με εντολές από τον ΕΣΔΚΝΑ. Ωστόσο, κάποιες από αυτές τις εντολές βρέθηκαν σε χέρια ιδιωτών, οι οποίοι πρέπει να είχαν αναλάβει και τη μεταφορά σκουπιδιών από την Αν. Αττική ή την Πελοπόννησο. Υπάρχει κύκλωμα που μεταφέρει παράνομα σκουπίδια. Αυτό είναι γεγονός», επισημαίνει ο κ. Μπαλασόπουλος. Το φαινόμενο σταμάτησε πριν από λίγους μήνες όταν ο σταθμός Μεταφόρτωσης στην περιοχή εξοπλίστηκε και λειτούργησε.

Το μεγάλο «παιχνίδι» με τα σκουπίδια γίνεται, σύμφωνα με τον κ. Χάρδα, στην Πελοπόννησο (εκτός από την Πάτρα όπου λειτουργεί ΧΥΤΑ). «Ορισμένοι δήμοι της Αττικής ξεπερνούν τη μέση παραγωγή σκουπιδιών ανά άτομο την ημέρα _ 1,5 κιλό. Εκεί καταλαβαίνεις κανείς ότι έχει παρεισφρήσει "ξένο" σκουπίδι», σημειώνει ο κ. Χάρδας. Ωστόσο, μπορούν να δοθούν και άλλες εξηγήσεις. Για παράδειγμα στον Ασπρόπυργο μεγάλος αριθμός τσιγγάνων και οικονομικών μεταναστών δεν είναι καταγεγραμμένοι στον γενικό πληθυσμό και αυξάνουν την κατά κεφαλή παραγωγή απορριμμάτων. «Στον Μαραθώνα το καλοκαίρι τα σκουπίδια αυξάνονται εξαιτίας των παραθεριστών. Στην Κρωπία ο όγκος το 2010 μειώθηκε διότι τους κόψαμε τις εντολές. Όλα αυτά πρέπει να διερευνηθούν», αναφέρει ο κ. Χάρδας.

Σύμφωνα με τον ίδιο ο διαχωρισμός των απορριμμάτων στην πηγή αποτελεί τη μοναδική λύση. «Αν προχωρούσε η ανάκτηση, ανακύκλωση, κομποστοποίηση η Φυλή θα κρατούσε για άλλα δέκα χρόνια. Σήμερα ακόμη και το RDF από το εργοστάσιο μηχανικής ανακύκλωσης στα Λιόσια καταλήγει στη χωματερή. Η συζήτηση για το σκουπίδι πρέπει να ξεκινήσει από μηδενική βάση», τονίζει ο κ. Χάρδας.

Από την πλευρά του ο καθηγητής γεωπεριβαλλοντικής μηχανικής και πρώην γενικός διευθυντής του Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης κ. Δημ. Δερματάς επισημαίνει ότι δεν είναι απλώς λανθασμένο το σημερινό μοντέλο διαχείρισης των απορριμμάτων στην Ελλάδα. «Το χειρότερο είναι ότι το σύστημα δεν αντιλαμβάνεται ότι πρέπει να υφίσταται διαχείριση. Μόνο στα Χανιά λειτουργεί ΟΕΔΑ κι αυτό διότι "φάγαμε" την καμπάνα για τον Κουρουπητό», λέει επισημαίνοντας ότι η πρώτη κουβέντα για μοντέλο διαχείρισης απορριμμάτων είχε ξεκινήσει επί εποχής Κ. Λαλιώτη, αλλά σε λάθος βάση.

Τότε είχε τεθεί το θέμα της καύσης αλλά η θερμική επεξεργασία ήταν ακόμη στα σπάργανα. «Σήμερα τα δεδομένα έχουν αλλάξει. Στη Γερμανία είναι πιο πολλές οι εκπομπές ρύπων από τα μπάρμπεκιου παρά από τα εργοστάσια καύσης που υπάρχουν σε όλη τη χώρα. Στην Ελλάδα η κουβέντα "είσαι υπέρ ή κατά της καύσης" έχει αποκτήσει τη γραφικότητα της διαμάχης φιλάθλων Ολυμπιακού - Παναθηναϊκού. Πρέπει να βρεθεί μια λύση δεν έχουμε πια την πολυτέλεια του χρόνου. Η καύση πρέπει να μπει στο τραπέζι, παράλληλα με ανακύκλωση και κομποστοποίηση. Στην Αθήνα και στον Πειραιά δεν μπορώ να φανταστώ άλλη λύση», σημειώνει.

Στην Αττική στο πλαίσιο του υπάρχοντος Περιφερειακού Σχεδίου Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) οι λύσεις είναι δύο. Αν εφαρμοστεί η πρόταση της απερχόμενης ηγεσίας του ΕΣΔΚΝΑ _ περιλαμβάνει δεύτερο ΕΜΑΚ, αναερόβια χώνευση, μονάδα βιολογικής ξήρανσης και καύση των παραγόμενων προϊόντων _ το κόστος τελικής διάθεσης για το 2014 σύμφωνα με τον κ. Κυρκίτσο, θα είναι 180 ευρώ ανά τόνο. Αν εφαρμοστεί το τρίπτυχο «Πρόληψη – Ανακύκλωση – Κομποστοποίηση» το αντίστοιχο κόστος όπως υποστηρίζει ο ίδιος θα είναι της τάξης των 70 ευρώ ανά τόνο σκουπιδιού. Εν μέσω οικονομικής κρίσης, αναφέρει ο κ. Κυρκίτσος, θα πρέπει να επιλεγεί η φθηνότερη λύση, η οποία είναι και περιβαλλοντικά η ορθότερη.

Ένα κλειδί όμως δεν ανοίγει όλες τις πόρτες. Οπως τονίζει κ. Δερματάς διαφορετικά πρέπει να προσεγγίσει κανείς τη διαχείριση των απορριμμάτων στην Αττική ή σε ένα νησί και διαφορετικά σε ένα χωριό στην Ροδόπη ή σε έναν οικισμό έξω από την Αθήνα.

«Ανακύκλωση, κομποστοποίηση και καύση η μόνη λύση»
«Το μείζον ζήτημα στην Ελλάδα είναι ότι οι τεχνολόγοι της ανακύκλωσης και καμποστοποίησης από μία και της θερμικής επεξεργασίας, από την άλλη, δεν μπορούν να αντιληφθούν ότι χωρίς και τις τρεις τεχνολογίες οι ΧΥΤΑ θα συνεχίσουν επ'άπειρον στην Ελλάδα», λέει ο καθηγητής κ. Ν. Θέμελης, διευθυντής του Κέντρου Μηχανικής Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Κολούμπια στις ΗΠΑ. Οπως επισημαίνει ο ίδιος μιλώντας στο «Βήμα» η διαχείριση των απορριμμάτων είναι σαν ένα σκαμνί με τρία πόδια. «Αντε να περιμένουμε άλλα δέκα χρόνια να δούμε πως θα τα καταφέρει η Ελλάδα με ένα δίποδο σκαμνί», τονίζει. Οσες χώρες στην Ευρωπαϊκή Ενωση και στον Οργανισμό για την Οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη έχουν καταφέρει να κλείσουν τους ΧΥΤΑ, σύμφωνα με τον καθηγητή το έχουν επιτύχει με συνδυασμό ανακύκλωσης, κομποστοποίησης και καύσης με ανάκτηση ενέργειας. Στη Δανία το 35% της ενέργειας για θέρμανση προέρχεται από τα εργοστάσια καύσης απορριμμάτων. Συνολικά στην Ευρωπαϊκή Ενωση περισσότερο από το 20% των σκουπιδιών καταλήγει σε μονάδες θερμικής επεξεργασίας.