Το είπε:
Frédéric Bastiat, 1801-1850, Γάλλος οικονομολόγος και
κοινωνιολόγος
|
Ο Κλοντ Φρεντερίκ Μπαστιά (γαλλ. Claude Frédéric Bastiat, Μπαγιόν, 30
Ιουνίου 1801 – Ρώμη, 24 Δεκεμβρίου 1850) ήταν Γάλλος πολιτικός κι
οικονομολόγος, θιασώτης του κλασικού φιλελευθερισμού και μέλος της γαλλικής
βουλής. Πρωτοστάτησε στην ανάπτυξη της σημαντικής οικονομικής έννοιας του
«κόστους ευκαιρίας», ενώ συνέγραψε την πολύτιμη «παραβολή της σπασμένης
τζαμαρίας». Οι ιδέες του διαμόρφωσαν τη φιλελεύθερη και την αυστριακή σχολή.
Tο πιο
διάσημο έργο του Μπαστιά είναι «Ο Νόμος», που δημοσιεύθηκε αρχικά ως ένα
φυλλάδιο το 1850. Εκεί προσδιορίζεται και αναπτύσσεται ένα δίκαιο σύστημα νόμων
και στη συνέχεια επιδεικνύεται πως ένα τέτοιο σύστημα νόμων διευκολύνει μια
ελεύθερη κοινωνία.
Στο «Νόμο», ο
Μπαστιά έγραψε ότι ο καθένας έχει το δικαίωμα να προστατεύσει «το άτομό του,
την ελευθερία του και την περιουσία του». Το κράτος θα πρέπει να είναι μόνο μια
«κοινή δύναμη - υποκατάστατο των μεμονωμένων δυνάμεων», για να υπερασπιστεί το
προαναφερθέν δικαίωμα. Η «Δικαιοσύνη» (η υπεράσπιση της ζωής ενός ατόμου, της
ελευθερίας του και της ιδιοκτησίας του) έχει συγκεκριμένα όρια, αλλά εάν η
εξουσία της κυβέρνησης επεκταθεί περαιτέρω -σε φιλανθρωπικές προσπάθειες- η
κυβέρνηση γίνεται απεριόριστη και μπορεί να μεγαλώνει επ' άπειρον. Ο προκύπτων
κρατισμός «βασίζεται σε αυτήν την τριπλή ενότητα: τη συνολική αδράνεια της
ανθρωπότητας, την παντοδυναμία του νόμου και το αλάθητο του νομοθέτη». Το κοινό
στη συνέχεια γίνεται επιδεκτικό κοινωνικής μηχανικής από τον νομοθέτη και
διαπλάθεται από τη βούλησή του «όπως ο πηλός από τον αγγειοπλάστη». Ο Μπαστιά
γράφει:
«Δεν αντιτίθεμαι στο δικαίωμά τους να
εφευρίσκουν κοινωνικά σχήματα, να τα διαφημίζουν, να συνηγορούν υπέρ τους και
να τα δοκιμάζουν οι ίδιοι, με δική τους δαπάνη και ρίσκο. Αλλά αμφισβητώ το
δικαίωμά τους να επιβάλλουν αυτά τα σχέδια σε εμάς, μέσω του νόμου -με
καταναγκασμό- και να μας υποχρεώνουν να πληρώνουμε για αυτά, με τους φόρους
μας »
Ο Μπαστιά υποστηρίζει ότι ο
νόμος γίνεται διεστραμμένος όταν τιμωρεί το δικαίωμα ενός ατόμου στην αυτοάμυνα
(την υπεράσπιση της ζωής του, της ελευθερίας και της ιδιοκτησίας του),
λειτουργώντας ευνοϊκά υπέρ όσων αξιώνουν τη «νόμιμη λεηλασία», την οποία ορίζει
ως εξής: «αν ο νόμος παίρνει από ορισμένα άτομα ό,τι τους ανήκει και το δίνει
σε άλλα πρόσωπα στα οποία δεν τους ανήκει. Δες αν ο νόμος ευνοεί έναν πολίτη
εις βάρος του άλλου, κάνοντας ό,τι ο ίδιος πολίτης δεν θα μπορούσε να κάνει
χωρίς να διαπράξει έγκλημα». Με αυτό τον τρόπο, ο Μπαστιά ήταν κατά της
αναδιανομής.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου