Ζάκυνθος: Παράνομη και επικίνδυνη η λειτουργία του κορεσμένου ΧΥΤΑ

Ημερομηνία δημοσίευσης: 14/11/2010

Στην κάτω φωτογραφία, τα σκουπίδια «κρύβουν» την καθίζηση που έχει παρατηρηθεί κοντά στον χωματόδρομο ο οποίος «οδηγεί» στον ΧΥΤΑ Ζακύνθου. Μάλιστα αρμόδιοι έχουν διατυπώσει φόβους για κατάρρευση τοιχίου. Επάνω, σε πρώτο πλάνο τόνοι σκουπίδια και στο βάθος ο Κόλπος του Λαγανά, μια από τις πλέον πολυσύχναστες τουριστικές παραλίες της Ζακύνθου

Τη διαδικασία επί παραβάσει προχωρεί η Κομισιόν και για τον ΧΥΤΑ Ζακύνθου. Όπως προκύπτει από την προειδοποιητική επιστολή, παραβιάζονται τρεις κοινοτικές Οδηγίες, "λόγω πλημμελούς λειτουργίας του ΧΥΤΑ στο Καλαμάκι Ζακύνθου" εντός ορίων του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου, περιοχή προστασίας του σημαντικότερου βιότοπου της θαλάσσιας χελώνας στη Μεσόγειο, αλλά και επειδή δεν διαθέτει άδεια λειτουργίας. Η Οδηγία 2006/12 για τη διαχείριση των αποβλήτων, η 99/31 περί υγιειονομικής ταφής και η 92/43 για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας. Ο ΧΥΤΑ λειτουργεί χωρίς άδεια από το 2006, ενώ από το 1999 είχαν εντοπιστεί προβλήματα! Από την πιο πρόσφατη αυτοψία των υπηρεσιών της νομαρχίας, 26 Ιανουαρίου 2010, αναδεικνύεται η τριτοκοσμική εικόνα:

- Ο ΧΥΤΑ έχει κορεστεί. Η διάθεση των απορριμμάτων γίνεται σε βαθμίδα πάνω από το μέγιστο ύψος της μεμβράνης στέγνωσης.

- Δεν γίνεται κάλυψη στο πάνω μέρος της βαθμίδας πλήρωσης με εδαφικό υλικό σε καθημερινή βάση και η κάλυψη των πρανών των κορεσμένων βαθμίδων είναι ανεπαρκής. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη δυσοσμία στην περιοχή, τη διασπορά ελαφρών υλικών (κυρίως πλαστικές σακούλες) και την παρουσία σμηνών γλάρων στα όρια του ΧΥΤΑ και την εγγύς περιοχή.

- Δεν λαμβάνονται μέτρα παρεμπόδισης της διασποράς απορριμμάτων εκτός του χώρου διάθεσης.

- Γίνεται διήθηση στραγγισμάτων από τα ανεπαρκώς καλυμμένα πρανή στην επιφάνεια των βαθμίδων, τα οποία καταλήγουν στην κατάντη του κυττάρου ταφής τάφρου, όπου υπάρχει φρεάτιο συλλογής. Όμως σε περίπτωση έντονων βροχοπτώσεων το σύστημα δεν μπορεί να συγκρατήσει τον όγκο των στραγγισμάτων, όπως και τα νερά απόπλυσης των ακάλυπτων απορριμμάτων, με αποτέλεσμα ένα τμήμα των στραγγισμάτων να καταλήγει στο κατάντη του ΧΥΤΑ ρέμα και στη συνέχεια στην προστατευόμενη θαλάσσια περιοχή του κόλπου Λαγανά (που είναι μια σημαντική παραλία ωοτοκίας για την προστατευόμενη Caretta Caretta).

- Παράπλευρα της ανατολικής δεξαμενής της εγκατάστασης επεξεργασίας των στραγγισμάτων διαπιστώθηκε διαρροή προς το κατάντη ρέμα.

- Ο πυρσός καύσης του μεθανίου δεν λειτουργούσε καθώς υπήρχε βλάβη και σε ορισμένα φρεάτια διαπιστώθηκε έξοδος αερίων.

- Οι εγκαταστάσεις βιολογικής επεξεργασίας των στραγγισμάτων υπολειτουργούσαν, ενώ η κατάσταση του τοίχου αντιστήριξης της πρώτης βαθμίδας ταφής έχει επιδεινωθεί. Σχετικές εργασίες αποκατάστασης δεν διαπιστώθηκαν να εκτελούνται ή να έχουν γίνει (υπάρχει δηλαδή σοβαρός κίνδυνος κατάρρευσης του ΧΥΤΑ). Στην επιστολή επισημαίνεται ακόμη ότι: "Κατά παράβαση του άρθρου 6 της παραγράφου 2 της Οδηγίας 92/43 λόγω της διαρροής των στραγγισμάτων που καταλήγει στην προστατευόμενη θαλάσσια περιοχή του κόλπου Λαγανά αλλά και λόγω της παρουσίας σμηνών γλάρων στα όρια του ΧΥΤΑ και την εγγύς περιοχή (παρουσία που οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην έλλειψη κάλυψης των απορριμμάτων στο πάνω μέρος της βαθμίδας πλήρωσης με εδαφικό υλικό σε καθημερινή βάση). Η μαζική παρουσία γλάρων στην περιοχή μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στον πληθυσμό της θαλάσσιας χελώνας, ειδικά κατά την περίοδο εκκόλαψης, αφού ο γλάρος αποτελεί φυσικό θηρευτή των νεογέννητων χελωνών. Επιπροσθέτως, λόγω και της κοντινής απόστασης του ΧΥΤΑ με τον κόλπο Λαγανά, απορρίμματα μπορεί να διασπαρούν και στον εν λόγω κόλπο και να απειλήσουν τη θαλάσσια χελώνα (η χελώνα μπορεί να μπερδέψει τις σακούλες με άλλα είδη τα οποία θηρεύει)".

Στο προοίμιο της επιστολής πάντως σημειώνεται πως ο σχεδιασμός διαχείρισης αποβλήτων για την Περιφέρεια Ιονίων Νήσων προβλέπει νέο ΧΥΤΑ σε νέα θέση. Η διαδικασία προκταρκτικής εκτίμησης και αξιολόγησης των προτεινόμενων για τον νέο ΧΥΤΑ θέσεων ολοκληρώθηκε τον Μάρτιο του 2008 με τη χορήγηση θετικής γνωμοδότησης για δύο χώρους στην ορεινή Ζάκυνθο, ακόμη όμως δεν έχει υποβληθεί Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για την κατασκευή νέου ΧΥΤΑ.