«Υπάρχουν ενδείξεις και στοιχεία ότι μέρος των ανακυκλώσιμων υλικών οδηγούνται είτε πριν είτε μετά τη διαλογή σε ΧΑΔΑ ή ΧΥΤΑ»

enet.gr
Της ΝΑΝΤΙΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΟΥ

«Τρύπα» στο σύστημα ανακύκλωσης οδηγεί εκατοντάδες τόνους ανακυκλώσιμων υλικών σε χωματερές και ΧΥΤΑ όλης της χώρας, με αποτέλεσμα δημόσιο χρήμα αλλά και χρήσιμα υλικά να χάνονται στα σκουπίδια.

Δέματα με χαρτί και πλαστικό πεταμένα ανάμεσα στα κοινά σκουπίδια στις χωματερές του Ακραιφνίου

Δέματα με χαρτί και πλαστικό προς ανακύκλωση εντοπίζονται με μεγαλύτερη συχνότητα σε ΧΑΔΑ -χώρους ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριμμάτων- της δυτικής Αττικής, των Μεγάρων, του Ακραιφνίου αλλά και στις άκρες δρόμων του Ασπροπύργου!

Επιθεωρητές περιβάλλοντος επιβεβαιώνουν ότι το φαινόμενο παρατηρείται τα τελευταία χρόνια και για το λόγο αυτό διενεργούνται οριζόντιοι έλεγχοι σε όλη την «αλυσίδα» των συμμετεχόντων στην ανακύκλωση ώστε να διαπιστωθεί ποιος είναι ο αδύναμος κρίκος του συστήματος και να επιβληθούν κυρώσεις.

Τρία σενάρια

«Υπάρχουν ενδείξεις και στοιχεία ότι μέρος των ανακυκλώσιμων υλικών οδηγούνται είτε πριν είτε μετά τη διαλογή σε ΧΑΔΑ ή ΧΥΤΑ», δηλώνει στην «Κ.Ε.» ο γενικός επιθεωρητής της ΕΥΕΠ (Ειδικής Υπηρεσίας Επιθεωρητών Περιβάλλοντος) κ. Παναγιώτης Μέρκος. Στο στόχαστρο των ελεγκτικών μηχανισμών βρίσκονται παραγωγοί, μεταφορείς, διαλογείς αλλά και τελικοί επεξεργαστές.

Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ), τρία είναι τα επικρατέστερα σενάρια για την πηγή προέλευσης των δεμάτων:

1 Κάποια από τα 25 Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ) που λειτουργούν ανά την επικράτεια δεν κάνουν σωστή επεξεργασία των υλικών που διαχωρίζουν με αποτέλεσμα οι αγοραστές των προϊόντων τους που είναι συνήθως εργοστάσια ανακύκλωσης-κατασκευής χαρτιού, πλαστικού, μετάλλου, γυαλιού να μην τα αγοράζουν και τελικώς τα δέματα να οδηγούνται στην χωματερή.

Στα ΚΔΑΥ με συνδυασμό μεθόδων μηχανικής - χειρωνακτικής διαλογής, διαχωρίζονται ανάμεικτα απόβλητα που συλλέγονται από τους μπλε κάδους και ακολούθως πραγματοποιείται αναβάθμιση και δεματοποίηση των διαχωρισθέντων υλικών. Τα υλικά που εξάγονται από ένα ΚΔΑΥ είναι εμπορεύσιμα μόνο αν πληρούν προδιαγραφές που θέτει η βιομηχανία για την ανακύκλωσή τους. Ετσι αν, για παράδειγμα, ένα δέμα χαρτιού είναι επιβαρημένο με ορυκτέλαια, θα επιστραφεί στον ΚΔΑΥ.

Τη λειτουργία των ΚΔΑΥ εποπτεύει η ΕΕΑΑ (Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης). Οπως μας δήλωσαν εκπρόσωποι της εταιρείας, «τα ΚΔΑΥ που συνεργάζονται με την εταιρεία οφείλουν να λειτουργούν με βάση το εγκεκριμένο από τις αρμόδιες αρχές νομικό πλαίσιο και τις περιβαλλοντικές εγκρίσεις που έχουν λάβει. Εφόσον τα περιστατικά αφορούν συνεργαζόμενα ΚΔΑΥ ή ΟΤΑ, η ΕΕΑΑ θα λάβει τα μέτρα που προβλέπονται». Τα ίδια στελέχη υπογραμμίζουν ότι δεν έχουν ενημερωθεί για τα περιστατικά που αναφέρουμε από τις αρμόδιες αρχές.

Εταιρείες περισυλλογής

2 Το δεύτερο σενάριο εστιάζει σε εταιρείες περισυλλογής ανακυκλώσιμων υλικών που μισθώνουν δήμοι ή μεγάλες βιομηχανίες. Οι εταιρείες αυτές ενδέχεται αντί, ως οφείλουν, να προωθούν το υλικό σε ΚΔΑΥ ή εργοστάσια ανακύκλωσης να το δεματοποιούν και να το πετάνε σε χωματερές, τις περισσότερες φορές επειδή ο σκουπιδότοπος βρίσκεται... στο δρόμο τους.

3 Δήμοι που θέλοντας να απαλλαγούν από το κόστος της ορθής διαχείρισης των οικιακών απόβλητων τα απορρίπτουν σε σκουπιδότοπους.

Ο καταναλωτής βέβαια πληρώνει εκ των προτέρων την ανακύκλωση του προϊόντος που αγοράζει, αφού στην τελική τιμή έχει ενταχθεί κάποιο ποσό για το σκοπό αυτό.

Το ποσό αποδίδεται από τον έμπορο στην ΕΕΑΑ, η οποία με τη σειρά της το αποδίδει στους διαλογείς.

Ωστόσο, υλικά που θα μπορούσαν να ανακτηθούν καταλήγουν σε ΧΑΔΑ. Υπολογίζεται πως κατά μέσο όρο ένα 15%-30% των μπλε κάδων δεν ανακυκλώνεται. Αυτό συμβαίνει είτε γιατί οι πολίτες πετούν στους μπλε κάδους εκτός από υλικά συσκευασίας και οργανικά απόβλητα είτε γιατί από τα ΚΔΑΥ προκύπτουν υπολείμματα, όπως τα μικρά κομμάτια χαρτιού, που δεν μπορούν να αξιοποιηθούν από την υπάρχουσα τεχνολογία.

«Η διαλογή στην πηγή με τέσσερις κάδους -χαρτιού, υπόλοιπα ανακυκλώσιμα, οργανικά, υπολείμματα- θα μειώσει το προβλήμα, αφού το χαρτί που αποτελεί το 80% του μπλε κάδου θα πηγαίνει κατευθείαν στις χαρτοβιομηχανίες χωρίς απώλειες», υποστηρίζει ο Φίλιππος Κιρκίτσος από την Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης.

Το θεσμικό πλαίσιο που αφορά την ανακύκλωση πρόκειται να αλλάξει το αμέσως προσεχές διάστημα με νέο σχέδιο νόμου. Πηγές του ΥΠΕΚΑ αναφέρουν ότι οι τροποποιήσεις αποσκοπούν στη διασφάλιση του μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα των συστημάτων, στην επιβολή αυστηρότερων κυρώσεων στους παραβάτες και στην εύρυθμη λειτουργία του Εθνικού Οργανισμού Εναλλακτικής Διαχείρισης Συσκευασιών και άλλων Προϊόντων (ΕΟΕΔΣΑΠ) του φορέα δηλαδή που θα επιβλέπει την όλη διαδιακασία.